Ζήλεια σε μία  σχέση σημαίνει φόβος μήπως  χάσουμε αυτό που έχουμε. Η ζήλεια είναι συναισθηματικό κοκτέιλ: περιέχει μία δόση φόβου, μία δόση θυμού και είναι ανάμεικτη με ανησυχία. Γίνεται πρόβλημα όταν από απλό συναίσθημα μετατρέπεται σε λόγια και πράξεις. Περιλαμβάνει πληθώρα συναισθημάτων: θυμό, φόβο, ταπείνωση, αίσθηση αποτυχίας, υποψίες, απειλή, στεναχώρια. Επίσης, ανησυχία, αμφιβολία, απογοήτευση, αποθάρρυνση, ψυχικό πόνο και αυτολύπηση.

Η ζήλεια κατά βάση είναι κρυμμένος φόβος προσωπικής απόρριψης και απώλειας. Ο άνθρωπος που ζηλεύει τον / την σύντροφό του φοβάται ότι το άλλο άτομο θα τον/την απορρίψει, θα επιλέξει νέο σύντροφο και θα σταματήσει τη σχέση. Μία βασική απώλεια είναι η ίδια η σχέση, αλλά μαζί με αυτή  συνεπάγονται και πολλές άλλες απώλειες: το εγκαταλειμμένο άτομο αισθάνεται την απώλεια της αυτοεκτίμησής του, την απώλεια της ευτυχίας του, της ηρεμίας του, την απώλεια του αυτοσεβασμού του, αλλά  και του σεβασμού των άλλων απέναντί του.

Όταν κάποιος ζηλεύει πιστεύει ότι η σχέση του βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο και φυσιολογικά αισθήματα προστασίας της σχέσης μετατρέπονται σε παράλογες υποψίες και σενάρια καταστροφής.

Τα σημάδια της ζήλειας

Θέλει να περνάς όλο το χρόνο σου μαζί του/της. Θέλει να ξέρει που ακριβώς είσαι και με ποιους. Υπάρχουν κανόνες με ποιον μπορείς να μιλάς. Είναι καχύποπτος/η , κτητικός/ή, θυμώνει εύκολα, θέλει να ελέγχει το τηλέφωνο, έχει συναισθηματική ένταση.

Γιατί οι άνθρωποι ζηλεύουν στο γάμο τους;

Η ζήλεια στο γάμο δημιουργείται από πολλούς  λόγους, αντικειμενικούς ή υποκειμενικούς:  Μη ρεαλιστικές προσδοκίες γενικότερα για τον γάμο. Φόβος εγκατάλειψης από τον / την σύζυγο. Μη ρεαλιστικές προσδοκίες για τον / την  σύντροφο. Λανθασμένη αίσθηση ιδιοκτησίας. Ο / η σύζυγος όμως δεν σου ανήκει. Εμπειρίες  χωρισμών  και εγκατάλειψης του παρελθόντος. Ψυχολογική ανασφάλεια. Χαμηλή αυτοεικόνα  και αυτοεκτίμηση. Φόβος εγκατάλειψης και προδοσίας. Επιθυμία να ελέγχεις τον άλλον. Αίσθηση ότι το άλλο άτομο φέρνει περισσότερα στον γάμο ( πιο ωραία εξωτερική εμφάνιση, περισσότερα χρήματα, καριέρα).

Οι συνέπειες της παράλογης ζήλειας στο γάμο

Η παράλογη ζήλεια επιστρέφει σαν μπούμερανγκ πίσω σε αυτόν που την αισθάνεται και οι χειρότεροι φόβοι του επαληθεύονται: χαλάει ο γάμος, όχι επειδή έκανε απαραίτητα κάτι άσχημο το άλλο άτομο, αλλά επειδή τον τορπίλισε η υπερβολική ζήλεια. Οι συνέπειες της ζήλειας στο γάμο είναι: θυμός, πικρία, έλλειψη  εμπιστοσύνης, αμυντικότητα, καυγάδες, στεναχώρια, επιθυμία εκδίκησης, τεταμένη ατμόσφαιρα, απιστία, χωρισμός.

Πώς να διαχειριστείς τη ζήλεια στο γάμο

Να θυμάστε πως η ζήλεια  είναι συναίσθημα κι όχι πρόσταγμα για δράση. Το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να κάνει ο / η σύντροφος όταν αισθάνεται να τον κατακλύζει ένα κύμα ζήλειας είναι να κατονομάζει το συναίσθημα, να λέει , δηλαδή,  στον εαυτό του «τώρα ζηλεύω» και να παίρνει μια βαθιά ανάσα. Στη συνέχεια πρέπει να υπενθυμίζει στον εαυτό του ότι το συναίσθημα δεν ισοδυναμεί με την πραγματικότητα κι ότι επειδή ζηλεύει και φοβάται ότι ο / η σύντροφός του τον απατάει δεν σημαίνει ότι συμβαίνει στα αλήθεια.

Όσο περισσότερο επικεντρωνόμαστε σε ένα συναίσθημα, τόσο το μεγεθύνουμε. Ακολουθώντας αυτή την παράλογη λογική και ψάχνοντας για αποδείξεις εκεί που δεν υπάρχουν, χαλάς την καθημερινότητα και τη ζωή σου. Ρώτα το εαυτό σου τί πρόκειται να κερδίσεις από τη ζήλεια. «Βοηθάει η ζήλεια μου να γίνει καλύτερη η σχέση μου με τον/την σύντροφό μου;» «Θα φέρω τον/την σύντροφό μου συναισθηματικά πιο κοντά μου ή θα τον/την απομακρύνω;»

Σταμάτα να συγκρίνεις και να αισθάνεσαι ότι είσαι σε μειονεκτική θέση σε σχέση με τον/ την σύντροφό σου, εάν βλέπεις ότι είναι επαγγελματικά π.χ. πιο πετυχημένος/νη από εσένα. Το πόσα χρήματα βγάζει ο καθένας στο γάμο ή η επαγγελματική επιτυχία δεν είναι αυτό που κρατάει τον γάμο. Πάψε  να αναρωτιέσαι αν είσαι αρκετά καλός/ή για τον/την σύντροφό σου. Είναι σημαντικό να θυμάσαι την αξία που έχεις σαν άνθρωπος και να πιστεύεις στον εαυτό σου. Κάνε μια λίστα με όλα τα θετικά σου στοιχεία και απομάκρυνε το μυαλό σου από την  αρνητική εικόνα που έχεις επιβάλλει στον εαυτό σου.

Μην κάνεις τα αρνητικά συναισθήματα αρνητικές πράξεις. Καιρός να συνειδητοποιήσεις ότι με τον κακό σου τρόπο είσαι πολύ κοντά στη συναισθηματική απομάκρυνση και ίσως και στο διαζύγιο. Εξέφρασε τη ζήλεια σου με ήπιο τόνο. Μην κάνεις διαρκώς σκηνές και καυγάδες. Μπορείς να πεις στον άλλον  τι σε ενοχλεί  χωρίς φωνές και κατηγορίες.

Χωρίς εμπιστοσύνη δεν λειτουργεί η σχέση. Πρέπει να συνειδητοποιήσεις ότι δεν μπορείς να εξουσιάζεις τον/την σύντροφό σου και να τον/την έχεις  μαριονέτα σου. Είναι ανεξάρτητος/η και οφείλεις να το σεβαστείς. Είναι ο δικός σου φόβος της εγκατάλειψης και ο/η σύντροφός σου δεν σου έχει δώσει αφορμές. Σε αυτή την φάση δεν εμπιστεύεσαι τον ίδιο σου τον εαυτό. Όταν εμπιστευτείς τον εαυτό σου θα διαπιστώσεις ότι έχεις αξία και δύναμη κι ότι μπορείς να αγαπάς βαθιά χωρίς να το μετανιώνεις. Ο/η σύντροφός σου θέλει να είναι μαζί σου για τα καλά σου στοιχεία.

Σταμάτα να μπερδεύεις αυτά που φαντάζεσαι με την πραγματικότητα. Η ζήλεια υποκινείται από την καταστροφική χρήση της ικανότητας  του ατόμου να φαντάζεται. Και ενώ η φαντασία είναι κάτι θετικό και χρήσιμο, όπως στην καλλιτεχνική δημιουργία, μπορεί να αποπροσανατολίσει το μυαλό και να αποβεί μοιραία στις σχέσεις. Κάνε το αυτονόητο. Πίστεψε αυτό που σου λέει ο/η σύντροφός σου. Είναι το πιο απλό, αλλά ταυτόχρονα και το πιο δύσκολο. Όσο βασανίζεσαι από όσα φαντάζεσαι και φέρεσαι άσχημα, τόσο αντιδρά άσχημα και ο/η σύντροφός σου απέναντί σου. Έτσι δημιουργείται τεράστιο πρόβλημα και ρήξη στη σχέση σας.

Τι πρέπει να κάνει ο/η σύντροφος που εκλαμβάνει τη ζήλεια

Να μιλήσει ανοιχτά και ήρεμα για όσα τον/την ενοχλούν. Να δηλώσει ξεκάθαρα πώς νιώθει που ο/η σύντροφος ζηλεύει και φέρεται με αρνητικό τρόπο. Να ακούσει τι έχει να του/ της πει. Να πει πώς θέλει να του/της φέρεται. Δεν θα πρέπει να νιώθει ότι είναι διαρκώς σε άμυνα και να εξηγεί τις επιλογές, τις πράξεις τις κινήσεις του/της. Να βάλει όρια στις απαιτήσεις του/της. Καλό είναι να επενδύσει σε ποιοτικό χρόνο μαζί του/της και να φροντίσει να δείξει την αγάπη του/της και ότι νοιάζεται για αυτόν/τήν και το γάμο τους.

Σε κάθε περίπτωση το «κλειδί» είναι να συζητάει το ζευγάρι για τα συναισθήματά του, να τα εξωτερικεύει και εν ανάγκη να ζητήσει τη βοήθεια ειδικού. Τα ζευγάρια που κατορθώνουν να μαθαίνουν τρόπους εξωτερίκευσης της ζήλειας τους, ισχυροποιούν στο τέλος τη σχέση τους, γιατί μιλάνε  για ένα θέμα το οποίο αποτελεί – ακόμα και σήμερα – ταμπού: την απιστία, είτε είναι φανταστική, είτε πραγματική.