Ο άνθρωπος χρειάζεται συναισθηματικούς δεσμούς με τους «σημαντικούς» άλλους για να είναι σωματικά και ψυχικά υγιής, για να καταφέρει να επιβιώσει. Το συναισθηματικό δέσιμο είναι μια ανάγκη πρωταρχική και τόσο σημαντική, όσο και η ανάγκη για τροφή και ασφάλεια.
Οι άνθρωποι δεν είναι τέλειοι, επομένως ούτε οι σχέσεις τους είναι πάντα τέλειες. Ωστόσο, όταν οι κακές στιγμές αρχίζουν να υπερισχύουν των καλών, όταν αρχίζουμε να βλέπουμε πραγματικές ασυμβατότητες που είναι δύσκολο να συμβιβαστούν, μπορεί να αναρωτηθούμε: «Μήπως είμαι σε τοξική σχέση;».
Μια τοξική σχέση συχνά χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενους, αμοιβαία καταστροφικούς τρόπους σύνδεσης του ζευγαριού. Αυτά τα καταστροφικά μοτίβα μπορεί να περιλαμβάνουν ζήλια, κτητικότητα, κυριαρχία, χειραγώγηση, απόγνωση, εγωισμό ή απόρριψη.
Ποια είναι τα σημάδια μιας τοξικής σχέσης;
Ίσως ο σύντροφός σου καταστρέφει την ψυχική σου ηρεμία, ίσως να κατακλύζεσαι από τρόμο όταν ακούς τα βήματά του να πλησιάζουν. Ίσως, ακόμα χειρότερα, να απειλείται η σωματική σου ακεραιότητα και η ασφάλειά σου… Με λίγα λόγια, η σχέση σου είναι τοξική. Τα πιο σοβαρά προειδοποιητικά σημάδια περιλαμβάνουν οποιαδήποτε μορφή βίας, κακοποίησης ή παρενόχλησης.
-Το πρώτο και πιο σύνηθες σημάδι μιας τοξικής σχέσης είναι ένα επίμονο συναίσθημα δυστυχίας. Εάν μια σχέση σταματήσει να σου φέρνει χαρά, αλλά σε κάνει να νιώθεις συνεχώς λυπημένος, θυμωμένος, ανήσυχος ή παραμελημένος, μπορεί να είναι τοξική.
-Σε μια τοξική σχέση δεν υποστηρίζει ο ένας τον άλλον, υπάρχει σύγκρουση, ο ένας υπονομεύει τον άλλον, υπάρχει ανταγωνισμός και ασέβεια.
-Ενώ κάθε σχέση περνά σκαμπανεβάσματα, μια τοξική σχέση είναι δυσάρεστη και εξαντλητική για τους ανθρώπους μέσα σε αυτήν, σε σημείο που οι αρνητικές στιγμές υπερισχύουν και υπερτερούν των θετικών.
Οι σχέσεις που περιλαμβάνουν σωματική ή λεκτική κακοποίηση χαρακτηρίζονται σίγουρα ως τοξικές. Υπάρχουν όμως και άλλα σημάδια μιας τοξικής σχέσης, όπως:
– Δίνεις περισσότερα από όσα παίρνεις.
– Νιώθεις διαρκώς ότι δεν σε σέβεται ή ότι οι ανάγκες σου δεν ικανοποιούνται.
– Νιώθεις να χάνεις την αυτοεκτίμησή σου μέρα με τη μέρα.
– Αισθάνεσαι ότι δεν υποστηρίζεσαι αλλά ταπεινώνεσαι.
– Βγάζετε τον χειρότερο εαυτό σας ο ένας στον άλλον.
– Νιώθεις συνεχώς ότι εσύ φταις για όλα.
– Ξοδεύεις πολύ χρόνο και συναισθηματική δύναμη προσπαθώντας να του/της φτιάξεις τη διάθεση.
Γιατί είναι τόσο δύσκολο να φύγεις από μια τοξική σχέση;
– Αισθάνεσαι ενοχές.
Εάν πιστεύεις ότι είναι δική σου ευθύνη να θεραπεύσεις έναν τοξικό σύντροφο και νιώθεις λύπη για όλα όσα έχει περάσει, είναι πιθανό να αναπτύξεις έντονα συναισθήματα ενοχής για την αποχώρησή σου από τη σχέση. Ανησυχείς ότι θα κάνει κακό στον εαυτό του ή θα κάνει κάτι δραστικό, και τότε θα είναι δικό σου λάθος.
– «Δεν είναι σωματική κακοποίηση»
Μπαίνεις σε εκρηκτικές διαμάχες και νιώθεις πάντα φόβο, άγχος και ανησυχία, αλλά επειδή δεν σε χτυπά ποτέ σωματικά, λες στον εαυτό σου ότι δεν είναι και τόσο κακό. Αυτή η δικαιολογία μπορεί να σε τυφλώσει και να νιώθεις ότι η συναισθηματική χειραγώγηση και η λεκτική κακοποίηση δεν είναι πραγματικά σοβαρές μορφές κακοποίησης.
– «Αν με αγαπά πραγματικά, θα αλλάξει»
Ίσως έχεις πέσει στην παγίδα να πιστεύεις ότι αν σε αγαπά πραγματικά, θα αλλάξει. Όμως, αυτό είναι επικίνδυνο για εσένα επειδή εξισώνεις τη δική του προσπάθεια να αλλάξει με το αίσθημα της αυτοεκτίμησής σου, και τελικά δυσκολεύεσαι να φύγεις.
Οι άνθρωποι, ιδιαίτερα οι πιο κοντινοί μας, έχουν βαθιά επίδραση στην ευημερία μας. Όλοι θα ζήσουμε σκαμπανεβάσματα στις σχέσεις μας αφού ζούμε και αγαπάμε ανθρώπους που δεν είναι τέλειοι, αλλά τελικά οι σχέσεις μας πρέπει να είναι πηγή χαράς και όχι απογοήτευσης.
Κάθε άνθρωπος στον πλανήτη αξίζει να έχει πλούσιες, ανταποδοτικές και ασφαλείς σχέσεις. Και κάθε άνθρωπος στον πλανήτη έχει την ευθύνη να δημιουργήσει αυτές τις σχέσεις. Ας μάθουμε να εντοπίζουμε τα σημάδια μιας τοξικής σχέσης, ώστε να αρχίσουμε να δημιουργούμε υγιείς σχέσεις.
